Disruptive Innovation 5: De rol van de RvC/T

In onze eerste blog bespraken wij drie invalshoeken die voor de RvC/T als houvast kunnen dienen om de ‘grote’ trends in disruptive innovation op het spoor te komen. Zie HIER. In onze tweede blog gingen wij nader in op het strategieproces rondom disruptive innovation. Zie HIER. In onze derde en vierde blog belichtten wij respectievelijk 4 organisatiemodellen voor disruptive innovation (zie HIER) en 3 modellen voor de organisatorische aanpak van transformatie van disruptive innovation naar de business (zie HIER).

In deze vijfde blog gaan wij meer expliciet in op de rol van de RvC/T bij disruptive innovation.

 Drie kernvragen voor de commissaris en toezichthouder

In de eerdere blogs zagen wij dat er bij disruptive innovation nogal wat verandert. Er zijn steeds nieuwe technologische doorbraken die diverse kansen en bedreigingen voor de onderneming opleveren. Het strategieproces verandert, de organisatorische ophanging van disruptive innovation kan op diverse manieren gebeuren en ook de transformatie van ‘disruptive kansen’ naar de business kent zo zijn voor- en nadelen. Voor de commissaris en toezichthouder zelf levert dit in ieder geval 3 kernvragen op:

1. Hoe krijg je als RvC/T zelf grip op de materie?
2. Wat kan de RvC/T doen om haar rol adequaat te vervullen vanuit de invalshoek digitalisering & disruptie?
3. Houdt de directie zich met de juiste onderwerpen bezig?

Hoe krijg je als RvC/T zelf grip op de materie?

Hieronder geven wij 10 suggesties die kunnen bijdragen aan adequate kennisvergaring binnen de RvC/T:

1. Het begint met tijdsbesteding. Daadwerkelijke affiniteit met de materie begint met een serieuze her-allocatie van tijd. 10% is een goede indicator, dat is dus 4 uur van een full-time week.
2. When in doubt? Ask Google. Op Youtube is veel goed materiaal te vinden. Neem regelmatig een paar uur de tijd om nuttig materiaal te bekijken op Internet
3. Bezoek Tech-gerelateerde events, zoals The Next Web, SXSW, Websummit, etc, waar de jonge generaties naar toe gaan en opkomende technologiebedrijven zich presenteren. Neem deel aan bijeenkomsten van de grote Tech-giganten (Google, Microsoft, AWS, IBM, etc)
4. Nodig regelmatig deskundigen uit in de RvC/T meeting
5. Nodig je kinderen uit in de RvC/T-meeting om te laten zien hoe ze hun telefoon gebruiken
6. Stel de directie voor om een trip naar Silicon Valley te organiseren of start-ups te gaan ontmoeten, en doe dat samen als RvB en RvC/T
7. Kijk naar de profielen en ervaring binnen de RvC/T – overweeg het aan boord halen van nieuwe leden met de gewenste deskundigheid – zeker als er grote impact van digitalisering voor de deur staat
8. Help elkaar door onderlinge kennisdeling, geef elkaar suggesties, stuur elkaar materiaal en weblinks door, bijvoorbeeld in een Whatsapp-groep
9. Maak het bespreekbaar als je bepaalde termen niet kent of niet echt begrijpt wat er mee bedoeld wordt: vraag door!
10. Last but not least: vraag de directie om materiaal met de RvC/T te delen en organiseer gesprekken met de CIO, CDO, innovatiemanager, etc voor kennisvergaring en het vormen van een beeld van waar de onderneming staat

Wat kan de RvC/T doen om haar rol adequaat te vervullen vanuit de invalshoek digitalisering & disruptie?

Een belangrijk advies is om goed te kijken naar de cultuur in de organisatie en naar de profielen en “gedrag” van de directie. Dit kan in 2 stappen:

Stap 1: Kijk wat er feitelijk gebeurt en of de organisatie “digital” ademt.

1. Hoe presenteert de organisatie zich online? Bedrijven waar Digital leeft zijn doorgaans ook online veel zichtbaarder en actief. Doe dus research: bekijk de websites. Kijk in de Apple-store en Google Play-store of er apps te vinden zijn van de organisatie. Check Facebook, Instagram en Linked-In accounts. Check op Wikipedia en Youtube. Bekijk dit ook voor concurrenten. Dit geeft een goede basis voor een gesprek met een defensieve directie die aangeeft dat alles “onder controle is”.
2. Lees de jaarverslagen en directieverslagen. Wat zijn de onderwerpen die eruit springen? Waar gaat het echt over? Als het weinig gaat over de structurele veranderingen in de markt en de impact van technologie op klantwensen, e.d., dan is dat een indicatie dat het onderwerp niet adequaat op de directie-agenda staat.
3. Bekijk de Mission statement van de organisatie grondig. Deze reflecteert hoe de organisatie naar zichzelf kijkt. Mission statements zijn belangrijker dan vaak gedacht in een tijd van fundamentele verandering. Is de mission statement toekomstbestendig? Voorbeeld: Wolters Kluwer wijzigde haar mission statement in 15 jaar van ‘aanbod van informatie’ naar een “outcome based” belofte aan klanten:
   • 2002: “The essential knowledge company”
   • 2009: “Productivity at the workplace of the professional”
   • 2016: “Combining knowledge with technology for professional decision making with confidence”
4. Kijk naar lopende innovatie- en veranderprojecten en de aanpak van nieuwe werk- en denkwijzen. Spreek met functionarissen in de onderneming en check of zij zich gesteund voelen. Kijk wie er over de gangen lopen. Zijn er 24-jarigen in spijkerbroek en T-shirt? Wordt verandering en innovatie Agile aangepakt EN binnen-in de traditionele organisatie of aan de veilige buitenkant?

Stap 2: Plaats deze beelden in de context van het gesprek van de RvC/T met de directie

In de onderstaande tabel wordt over een drietal assen een voorbeeld gegeven van vragen die de toezichthouder zichzelf kan stellen.

Kijk of de juiste onderwerpen op de directie-agenda staan

Wat zou er ten minste op de management agenda moeten staan? In onderstaand schema worden een aantal voorbeelden gegeven van vragen die aan de directie kunnen worden gesteld.

Bent u geïnteresseerd om u verder te verdiepen in het thema Disruptive Innovation en de gevolgen daarvan voor u als toezichthouder? HIER kunt u zich Inschrijven voor de Masterclass Disruptive Innovation.